Miasto wrażliwe na pogodowe anomalie
Jak poradzić sobie ze śnieżycą, mrozem lub upałem, które mogą nadejść mimo tego, że jest już wiosna, jak przygotować do nich miejskie służby i instytucje publiczne – odpowiedzi na takie między innymi takie pytania szukają uczestnicy projektu, który ma pomóc polskim miastom w dostosowaniu się do zmian klimatu. Do projektu przystąpiły 44 miasta, liczące powyżej stu tysięcy mieszkańców, w tym Tarnów.
Realizacja programu została rozpisana na dwa lata i ma się zakończyć w 2019 roku. Niekorzystne zmiany klimatu, o których coraz częściej alarmują eksperci, powodują powodzie, podtopienia, susze czy skrajnie wysokie temperatury. Program ma ocenić podatność miasta na zagrożenia, pomóc w ich przeanalizowaniu, zaplanować lokalne działania i podnieść świadomość mieszkańców. Niekorzystne zmiany klimatu dotyczą też pór roku. Jak informują prowadzący projekt - obserwacje świata roślin i zwierząt, prowadzone w całej Europie wskazują, że wydarzenia związane z początkiem wiosny, takie jak kwitnienie roślin i pojawianie się liści oraz zachowanie niektórych gatunków zwierząt pojawiają się obecnie na całym kontynencie o sześć do ośmiu dni wcześniej niż 30 lat temu. To jeden z efektów zmian klimatu, związanych z globalnym ociepleniem. Przyroda dostosowuje się do tych zmian, jednak mogą one także stanowić zagrożenie dla zwierząt, które zmieniają swoje cykle życia oraz zasięgi występowania, ale zbyt szybkie zmiany w warunkach klimatycznych narażają je na utratę siedlisk i wymarcie. Dotyczy to szczególnie ptaków. Szacuje się, że z powodu tego zagrożenia do 2100 roku może wyginąć około 25% gatunków występujących współcześnie w Europie. Także organizm człowieka może „nie nadążać” za zmianami. Nagłe ocieplenie wczesną wiosną czy gwałtowne ochłodzenie w kwietniu lub maju są dla organizmów stresem, który niekorzystnie wpływa na samopoczucie i zdrowie, szczególnie małych dzieci i osób starszych.
Miasta także reagują na tę zmienność w porach roku. Następują zmiany w zapotrzebowaniu na energię. Prognozuje się, że skróceniu ulegał będzie czas zapotrzebowania na ciepło, ale zwiększy się zapotrzebowanie na chłód, co będzie powodowało zwiększenie zapotrzebowania na energię elektryczną, potrzebną do działania klimatyzacji i urządzeń chłodzących. Do tych zmian przygotowuje się sektor energetyczny.
Miasta powinny być jak najlepiej przygotowane do opisywanych zmian. W miejskich planach adaptacji znajdą się działania, które usprawnią funkcjonowanie służb miejskich i przygotują instytucje publiczne na niespodziewane sytuacje pogodowe, jak śnieżyca lub upał wiosną. Obecnie w 44 miastach – partnerach projektu trwają prace nad przygotowaniem listy działań adaptacyjnych, które znajdą się w projekcie dokumentu strategicznego, jakim jest miejski plan adaptacji. Dokument ten włączony w politykę rozwoju miasta pomoże kształtować rozwój z lepszym uwzględnieniem zmian klimatu, także prognozowanej zmienności pór roku. Dla Tarnowa głównym problemem jest położenie u zbiegu dużych rzek – Dunajca oraz Białej Tarnowskiej, co pociąga za sobą zwiększone ryzyko powodziowe. Projekt adaptacji polskich miast do zmian klimatu jest prowadzony przez Ministerstwo Środowiska we współpracy z Instytutem Ochrony Środowiska, Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Instytutem Ekologii Terenów Uprzemysłowionych oraz firmą Arcadis Sp. z o. o., która specjalizuje się w doradztwie i projektach, związanych ze środowiskiem naturalnym i obiektami budowlanymi.
(dm)
