Dlaczego drożeje odbiór śmieci?
Instytut Ochrony Środowiska opublikował raport „Gospodarka odpadami komunalnymi w Polsce”, zlecony przez resort klimatu. W raporcie przeanalizowano m.in. koszty gospodarki odpadami komunalnymi, znalazło się też w nim kilka zaleceń i rekomendacji, które mogłyby system usprawnić.
Z analiz przeprowadzonych przez ekspertów Instytutu Ochrony Środowiska wynika, że w ostatnich latach duży wzrost kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi w Polsce wynika przede wszystkim ze wzrostu kosztów odbierania i transportu odpadów oraz rosnących kosztów zarządzania systemem.
Wyższe koszty odbioru spowodowane są m.in. zwiększeniem liczby frakcji do zbierania przez właścicieli nieruchomości oraz rosnące ceny paliw i wynagrodzeń. Te ostatnie koszty wpłynęły także na ceny zarządzania systemem gospodarowania odpadami komunalnymi. Eksperci zwrócili również uwagę na zwiększenie obowiązków i zadań gmin oraz wyższe koszty związane z obsługą Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych.
W raporcie czytamy m.in.: Z punktu widzenia wydolności instalacji sortowania, przetwarzania, w tym recyklingu odpadów, w Polsce występują niedobory odpowiedniej infrastruktury, która mogłaby zapewnić zagospodarowanie wszystkich frakcji odpadów. Niewystarczająca jest liczba instalacji m.in. do: sortowania odpadów zbieranych selektywnie, instalacji termicznego przekształcania odpadów, instalacji recyklingowych niektórych surowców wtórnych.
Zdaniem autorów raportu, wpływ na wzrost kosztów mają też problemy z egzekucją opłaty (w tym koszty jej pobierania, ustalania), brak adekwatnej do potrzeb opłaty ze strony producentów oraz fakt, że legalna działalność podmiotów branży odpadowej staje się momentami nieopłacalna, z uwagi na m.in. ryzyko inwestycyjne.
W ostatnich latach wzrost kosztów przetwarzania odpadów wynikał głównie z ograniczeń deponowania odpadów komunalnych (frakcji kalorycznej) przy braku wystarczających mocy przerobowych instalacji termicznych i recyklingowych, znaczącym wzroście opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku oraz kosztami dostosowania instalacji do nowych przepisów unijnych i krajowych.
Wśród konkluzji dotyczących zmian koniecznych do wprowadzenia w systemie gospodarowania odpadami jest m.in. konieczność wprowadzenia nowego modelu finansowania branży odpadowej, opartego na rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP); w celu obniżenia kosztów gospodarowania odpadami należałoby też czasowo złagodzić ograniczenia w deponowaniu odpadów kalorycznych i wydłużyć możliwość magazynowania wybranych rodzajów odpadów. Wskazano też na potrzebę przeanalizowania skutków planowanego wprowadzenia systemu kaucyjnego i depozytowego dla wybranych opakowań, ponieważ spowoduje on wzrost cen przetwarzania odpadów w instalacjach. Kolejna rekomendacja to rozważanie zmiany poziomu in-house z 90/10, na dopuszczony w Unii Europejskiej 80/20 oraz możliwość dopuszczenia w ramach in-house odbierania, zarówno odpadów z terenów zamieszkałych jak i niezamieszkałych, a także, aby w ramach in-house odbierający odpady mógł podzlecać część działalności.
