„Pierwsze Niepodległe” 30-31 PAŹDZIERNIKA
30 października 1918 roku burmistrz Tarnowa Tadeusz Tertil, będący już wówczas członkiem prezydium działającej w Krakowie Polskiej Komisji Likwidacyjnej Galicji i Śląska Cieszyńskiego, zwołał nadzwyczajne posiedzenie Rady Miejskiej, podczas którego zaproponował przyjęcie wniosku: - Rada Miejska oświadcza, że Tarnów oddaje się poleceniom rządu warszawskiego i że organowi rządowemu, utworzonemu przez Radę Regencyjną da posłuch. Rada wniosek przyjęła.
Termin rozbrojenia Austriaków i zajęcia najważniejszych budynków w mieście wyznaczono na godziny poranne 31 października. W budynku Bractwa Kurkowego w Parku Strzeleckim wieczorem 30 października skoszarowano około 200 osób. Następnego dnia o godz. 6 rozpoczęto zajmowanie siedziby żandarmerii, policji, budynków poczty, dworca, banków, a wreszcie starostwa. Według relacji uczestników do godz. 7.30 akcja została z sukcesem zakończona. Przejęcie władzy cywilnej odbyło się spokojnie i bezkrwawo. Żołnierzom austriackim wypłacono żołd, zaprowiantowano, dano czas na zabranie osobistej własności i pozwolono pociągiem wyjechać z miasta.
Miasto Tarnów, jako pierwsze na ziemiach polskich odzyskało w ten sposób niepodległość. Z tej okazji w dniach 30-31 października obchodzić będziemy Święto Miasta Tarnowa „Pierwsze Niepodległe” Dzień Pamięci o Zwycięskim Zrywie Niepodległościowym.
Jego obchody rozpoczną się we wtorek o godz. 12, odbywającą się w tarnowskim ratuszu wspólną sesją Rady Miejskiej w Tarnowie i Rady Powiatu Tarnowskiego. Nastąpi podczas niej wręczenie nagród im. Tadeusza Tertila oraz premiera filmu „Tadeusz Tertil – burmistrz niepodległości”. Na godz. 13.15 zaplanowane jest odsłonięcie rzeźby Tadeusza Tertila, wykonanej przez kieleckiego artystę Arkadiusza Latosa. Stanie ona na tarnowskim Rynku obok pasażu Tertila.
O godz. 14 na Cmentarzu Starym odbędzie się Apel Pamięci przy mogiłach legionistów oraz złożenie kwiatów na grobie Tadeusza Tertila. Godzinę później w Bazylice Katedralnej rozpocznie się msza św. – z udziałem chóru – Pueri Cantores Tarnovienses - w intencji byłych burmistrzów i radnych Tarnowa oraz uczestników zrywu niepodległościowego, podjętego w Tarnowie w nocy z 30 na 31 października 1918 roku. Kolejnym punktem wtorkowych obchodów będzie rozpoczynająca się o godz. 16.30 uroczystość rocznicowa przy Grobie Nieznanego Żołnierza. O godz. 19 w hali Pałacu Młodzieży przy ul. Gumniskiej odbędzie się natomiast gala „Tarnów – Pierwsze Niepodległe”, koncert w wykonaniu Orkiestry Akademii Beethovenowskiej z udziałem chóru Filharmonii Krakowskiej.
W środowe południe w Sali Lustrzanej otwarta zostanie wystawa „Czerwonym Tramwajem do Przystanku Niepodległość”. O godz. 18 w koncercie „Paderewski. Chopin” wystąpi tam natomiast młody tarnowski pianista Robert Maciejowski z udziałem kwintetu smyczkowego (bezpłatne wejściówki na koncert są do odebrania w Biurze Obsługi Tarnowskiego Centrum Kultury – Rynek 5). W sali Pałacu Młodzieży dwukrotnie – o godz. 12 i 18 – zaprezentowany zostanie ponadto spektakl Teatru Nie Teraz „Wyklęci 44”.
(sm)
