Stanowiska ZMP w sprawie Polskiego Ładu i oświaty

- Dzisiaj czujemy, że przed nami, przed samorządowcami, przed reprezentantami naszych lokalnych wspólnot jest ogromne zadanie. Musimy wynegocjować z rządem odpowiednie warunki stabilizacji finansów publicznych w naszych miastach. To co dzisiaj doświadczamy to próba wielkiego przełomu i osłabienia naszych miast, budżetów i społeczeństw – mówił podczas konferencji poprzedzającej obrady Związku Miast Polskich prezydent Tarnowa Roman Ciepiela.

W stanowisku w sprawie skutków finansowych Polskiego Ładu dla miast i pozostałych jednostek samorządu terytorialnego (JST), samorządowcy z ZMP zwracają uwagę, że bez uzupełniania ubytków własnych (według oceny osiągnąć mają one w ciągu 10 lat kwoty 145 miliardów złotych), 59 miast na prawach powiatu, 915 gmin i 139 powiatów, jeżeli nie zmniejszy wydatków bieżących, utraci płynność finansową. Oznacza to konieczność rezygnacji z większości wydatków rozwojowych lub obniżenie jakości świadczonych podstawowych usług publicznych. - Ta siła korporacji samorządowych, z których wyróżnia się ZMP, jest teraz niezwykle istotna. Samorząd jest zagrożony i ma poczucie zagrożenia. To zagrożenie to między innymi zmniejszanie dochodów samorządów, podczas gdy nie zmieniają się nam obowiązki. To może skutkować obniżeniem jakości usług publicznych, które są świadczone codziennie przez każdy samorząd w Polsce - przekonywał Zygmunt Frankiewicz, senator RP będący prezesem Związku Miast Polskich.

W swoim stanowisku, Zarząd ZMP ujawnia manipulacje akcji propagandowej rządu i „samorządowego kalkulatora”, który pokazuje dodatnie skutki Polskiego Ładu dla każdej JST. Podkreśla także, że w obliczeniach rzekomego zysku całkowicie pominięto ubytki w udziałach w podatku PIT, nie podano na jakiej podstawie obliczono kwoty, jakie rzekomo wpłyną do danej jednostki, a także posłużono się danymi z wieloletniej prognozy finansowej, które są wynikiem bardzo ostrożnych szacunków. Zarząd podważa także argumenty resortu finansów, że wprowadzenie na rynek konsumpcyjny dodatkowych pieniędzy, spowoduje zmniejszenie ubytku w dochodach sektora publicznego. - Zmiany, które zostały w tej chwili zapowiedziane przez rząd, to jest jakiś taki próg katastrofy, dlatego że samorządom odbiera się jedną czwartą wpływów z PIT-u, nie wprowadzając w to miejsce żadnego innego dochodu własnego, który uzupełniłby te straty. Nikt nie zdjął nam natomiast zadań. Jeśli biznes czegoś od nas oczekuje, a my staramy się odpowiadać na jego oczekiwania, musimy też mieć za co je realizować – podkreślał podczas tarnowskiego Forum dyrektor Biura Zarządu Związku Miast Polskich, Andrzej Porawski. Związek Miast Polskich przedstawił równocześnie postulaty, dotyczące sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego w kontekście zmian wprowadzonych przez rząd od 2019 roku.

Zarząd ZMP zdecydował także o przyjęciu jednoznacznie negatywnego stanowiska w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe. Zapisy w ten nowelizacji pozbawiają samorząd jakiejkolwiek możliwość nieodwoływania dyrektora, jeśli taki wniosek wpłynie ze strony kuratorium. Jest to niezgodne z wpisaną do Konstytucji RP zasadą pomocniczości oraz powoduje zmianę o charakterze ustrojowym. Reprezentanci miast postanowili, że związek włączy się – i będzie zachęcać do tego miasta – w akcję społeczną #WOLNA SZKOŁA, która została zainicjowana przez grupę organizacji działających w Sieci Organizacji Społecznych SOS dla Edukacji. Kampania ma pokazać, jak zmieni się polska szkoła, jeśli rząd przeforsuje planowane zmiany, którym sprzeciwiają się środowiska szkolne, samorząd i opinia społeczna.

Zarząd negatywnie ustosunkował się do projektu ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, który spowodować może spory kompetencyjne i przyczynić się do uszczuplenia finansów publicznych. W kwestii projektu ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zarząd przygotował wstępną opinię, w której proponuje m.in. wydłużenie terminu konsultacji publicznych. Postuluje również zmianę terminu – z 2022 roku na 2024 - obowiązywania nowych wymogów dotyczących liczby pojazdów napędzanych na paliwa alternatywne, które są użytkowane w urzędzie oraz wykorzystywane do realizacji zadań publicznych. Przedstawiciele miast członkowskich ZMP wydali ponadto negatywną opinię w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo budowlane oraz ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i senackiego projektu o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Podjęto również – prawie jednomyślnie – uchwałę w sprawie utworzenia Fundacji” Miasto”, która będzie wspierać Związek Miast Polskich oraz inne jednostki samorządu terytorialnego.