Trzy możliwości pobierania opłat za odbiór odpadów
Podczas czwartkowej sesji Rady Miejskiej, radni zadecydują czy w Tarnowie zmienią się opłaty za odbiór odpadów. Ich podwyżka jest niezbędna, obecne stawki nie pokrywają bowiem deficytu w gospodarce odpadami i w tym roku zabraknąć może ponad 11 milionów złotych.
Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, czyli tak zwana „ustawa śmieciowa” daje gminom trzy możliwości pobierania opłat za odbiór odpadów. Pierwsza z nich związana jest z liczbą mieszkańców, druga z powierzchnią lokalu, trzecia z ilością zużytej wody (w niektórych miastach wybrano warianty pośrednie). W każdej z nich opłaty uzależnione są rzecz jasna od tego, czy zbiórka dokonywana jest w sposób selektywny czy są to opłaty zmieszanie.
Zdecydowana większość polskich miast zdecydowała się na opłatę związaną z liczbą mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość. Taki system obowiązuje na przykład w Krakowie, gdzie stawki dodatkowo uzależnione są od typu zabudowy. We Wrocławiu radni uchwalili natomiast system mieszany, w którym opłaty zróżnicowane są w zależności od tego, czy na jednego mieszkańca przypada więcej czy mniej niż 27 metrów kwadratowych. W tym pierwszym przypadku płaci się od osoby, w drugim od powierzchni mieszkania.
W Gdyni Rada Miejska zdecydowała się na wprowadzenie systemu opłat opartego wyłącznie na metrażu. Opłaty nie są tam jednak pobierane dokładnie za metr kwadratowy, wprowadzono bowiem cztery przedziały wielkości mieszkania. W położonym nieopodal Gdyni, Sopocie, mieszkańcy płacą natomiast w zależności od ilości zużytej wody. Każde gospodarstwo domowe obciążone jest stałą opłatą miesięczną, dodatkowo płaci za każdy metr sześcienny powyżej czterech. Rodziny wychowujące troje lub więcej dzieci i stosujące zbiórkę selektywną objęte są natomiast stawką ryczałtową.
Każda z tych metod ma swoje dobre i złe strony. W przypadku opłat pobieranych od liczby mieszkańców, do plusów zaliczyć można teoretycznie łatwy dostęp do danych. Trudno natomiast ustalić faktyczną liczbę osób zamieszkujących lokal, problemem jest również fakt, że nie wszyscy wypełniają deklaracje śmieciowe (w Tarnowie nie wypełniło ich na przykład 19 tysięcy osób). Ta metoda oznacza również wysokie koszty dla rodzin wieloletnich.
Jeżeli chodzi o opłaty od metra kwadratowego, w przypadku niezastosowania górnego limitu stawki, pokrzywdzone mogłyby być osoby samotne oraz niewielkie rodziny. Za wprowadzeniem takiego sposobu opłat przemawia natomiast przejrzysty sposób naliczania opłaty, łatwy dostęp do danych oraz stosunkowo niewielka ich zmienność.
Przy wprowadzeniu stawek od ilości zużytej wody problemem może być brak opomiarowania wszystkich lokali mieszkalnych oraz duża zmienność danych. Zalety tego sposobu to istnienie statystycznego związku między zużyciem wody i ilością wytwarzanych odpadów oraz indywidualne szacowanie ilości odpadów.
(sm)
