Uroczystości z okazji rocznicy wybuchu powstania styczniowego

Zbiórka uczestników wydarzenia będzie miała miejsce o godz. 16.30 przy bramie głównej Cmentarza Starego. Stamtąd nastąpi wspólny przemarsz do Kwatery Powstańców Styczniowych, przy której odbędzie się uroczystość, złożone zostaną wiązanki kwiatów i zapalone znicze.

Skierowane przeciwko Rosji powstanie styczniowe ogłoszone zostało 22 stycznia 1863 roku manifestem wydanym w Warszawie przez Tymczasowy Rząd Narodowy. Było największym i najdłużej trwającym – do października 1864 roku – polskim powstaniem narodowym. Miało charakter wojny partyzanckiej, w której stoczono około 1200 bitew i potyczek. Przez oddziały walczące w powstaniu przewinęło się około 200 tysięcy osób. Wywodziły się one głównie z rodzin szlacheckich, wśród powstańców nie zabrakło jednak również przedstawicieli mieszczaństwa i chłopstwa.

Mimo początkowych sukcesów, powstanie zakończyło się przegraną. Kilkanaście tysięcy powstańców poległo w walkach, blisko tysiąc stracono, około 38 tysięcy skazano na katorgę lub zesłanie na Syberii, a około 10 tysięcy po upadku powstania zdecydowało się na emigrację.

Tarnów z uwagi na swoje położenie pełnił podczas powstania styczniowego ważną funkcję. Wysyłano z niego transporty broni, medykamentów, pieniędzy oraz oczywiście ochotników. Po każdej bitwie przewożono do Tarnowa rannych, których leczono m.in. w lazarecie urządzonym w pałacu w Gumniskach przez książąt Sanguszków. Na początku lat 70-tych dziewiętnastego wieku na mogile ziemnej powstańców na obecnym Cmentarzu Starym postawiona została piramida z brył piaskowca. W związku z pogarszającym się stanem technicznym kopca przeprowadzono zbiórkę na renowację pomnika. Jego poświęcenie odbyło się w czerwcu 1891 roku. Pomnik ma formę wysokiego kopca z polnych głazów zwieńczonego krzyżem żeliwnym i otoczonego ogrodzeniem z łańcucha. Do głazów przymocowano herb Rzeczpospolitej Trojga Narodów, tablice z nazwiskami powstańców i dużą tablicę z napisem „1863 Poległym za Ojczyznę”.

 (sm)