Cenna kolekcja trafiła do Muzeum Okręgowego
Na mocy umowy nabycia tzw. „Depozytu Książąt Sanguszków”, Muzeum Okręgowe w Tarnowie stało się właścicielem, przechowywanej – w formie depozytu - przez dziesięciolecia, jednej z najcenniejszych i najwspanialszych w Polsce kolekcji szkła i porcelany.
Całość depozytu obejmuje blisko dwa tysiące zabytków, w tym przede wszystkim szkło i porcelanę, ale także pojedyncze przykłady rzeźby i rzemiosła artystycznego. Po śmierci księżnej Klaudii Sanguszko jedynym właścicielem kolekcji został książę Paweł Sanguszko, z którym od kilku lat prowadzone były rozmowy w sprawie wykupu całości kolekcji.
Historia zbioru związana jest z zamkiem w Podhorcach (obecnie Ukraina), który w 1865 roku, wraz z całym wyposażeniem książę Władysław Roman Sanguszko zakupił od Leona Rzewuskiego. Z czasem, kolekcja była wzbogacana przez zakupy, dary i przekazy tak samych Sanguszków jak i przedstawicieli innych rodów magnackich i szlacheckich, bezpośrednio z nimi spokrewnionych i skoligaconych (m.in. Radziwiłłów, Lubomirskich, Potockich, Denhoffowów i innych).
Jest to jeden z niewielu zachowanych, szkoda, że jedynie w części, przykład polskiego kolekcjonerstwa. Zbiór gromadzony przez pokolenia zawiera wyjątkowe okazy pochodzące z najwybitniejszych i najważniejszych wytwórni porcelany i szkła w Polsce i w Europie od XVIII do XX wieku. Na szczególną uwagę zasługują osiemnastowieczne szkła herbowe z hut polskich m.in. z Lubaczowa, Naliboków, Urzecza i Cudnowa. Reprezentują one mistrzowski poziom rzemiosła artystycznego na terenie dawnych ziem Rzeczypospolitej. Przykładem może być kielich z wyobrażeniem dwunastu miesięcy będący wyjątkowych zabytkiem z racji wysokości i pochodzenia z manufaktury w Dreźnie. Jest jedynym w Polsce i jednym z trzech tego typu na świecie. Innym wyjątkowym eksponatem jest flet lubaczowski, najwyższy kielich w Polsce, wyjątkowej urody, zdobiony karpią łuską. Należał do Pawła Karola Sanguszki i jego żony Anny z Lubomirskich, datowany przed 1725 rokiem.
Także zbiory porcelany mają bogatą reprezentację zabytków z manufaktur polskich – Korca, Baranówki i Horodnicy, bardzo cenionych na rynku sztuki. Wymienić tu należy zespoły porcelany obiadowej i śniadaniowej: talerze, wazy, półmiski, filiżanki często opatrzone herbem Sanguszków „Pogoń”. Uwagę zwracają też cenne eksponaty z pierwszych wytwórni porcelany w Europie – Miśni, Wiednia i Berlina. Z tej grupy pięknie prezentuje się patera na cytryny z ok. 1735-1740 roku oraz dzbanek z 1745 roku zachwycający formą i malaturą przedstawiającą sceny portowe. Ozdobą kolekcji są wazy z podobiznami europejskich władców, wśród których na jednej znajduje się wizerunek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego z 1774-1790 roku.
(sm)
Fot. www.muzeum.tarnow.pl
