Dochody miasta w dół, wydatki w górę

Tarnów zmaga się z takimi samymi problemami, jak inne samorządy w kraju: najpierw, w drugiej połowie ubiegłego roku, miasto musiało się zmierzyć z narzuconymi przez rząd reformami, które znacząco osłabiły budżet. Było to m.in. obniżenie podatku PIT i zaprzestanie pobierania podatku PIT od osób do 26. roku życia – bez jakichkolwiek rekompensat oraz podwyżki płac dla nauczycieli – z niepełną rekompensatą. To tylko niektóre przykłady.

Obecnie problemy finansowe uległy znacznemu pogłębieniu wskutek epidemii, której końca nikt nie jest w stanie przewidzieć. Wpływy do budżetu drastycznie się zmniejszają i zmniejszać będą nadal w najbliższej perspektywie.

Przede wszystkim dają się we znaki mniejsze wpływy z podatków PIT i CIT. W marcu ubiegłego roku wpływy z PIT wyniosły 6 mln 818 tys. zł, w marcu tego roku tylko 5 mln 602 tys. zł. W przypadku podatku CIT było to odpowiednio: 1 mln 591 tys. zł do 703 tys. zł. Wszystko wskazuje na to, że w kwietniu i kolejnych sytuacja się nie zmieni, a nawet może ulec pogorszeniu.

Mniejsze są wpływy z miejskiej komunikacji, którą trzeba utrzymywać i do niej dopłacać, wpływy z targowisk, parkingów (na czas, gdy zaprzestano kontroli opłat parkingowych wpływy były mniejsze o 620 tys. zł), czynszów, wynajmu miejskich nieruchomości itp. W tych ostatnich przypadkach to również efekt działań osłonowych władz miejskich wobec lokalnego biznesu – zaprzestanie pobierania czynszów i podatków od nieruchomości od przedsiębiorców, których ustawa związana z epidemią zmusiła do zamknięcia lub ograniczenia działalności, to również czasowa rezygnacja z opłat reklamowych.

Nie mają żadnych wpływów instytucje kultury (teatr, TCK, miejskie kino) i Tarnowski Ośrodek Sportu i Rekreacji (baseny, stadiony, hale sportowe, Arena Jaskółka Tarnów), ale ich koszty utrzymania są takie same jak przed epidemią – przykładowo 800 tysięcy złotych mniej wyniosły od początku epidemii wpływy TOSiR.

Jest oczywiste, że w obecnej sytuacji miasto chce też maksymalnie ulżyć tarnowianom, więc zapadły decyzje o czasowym zawieszeniu wszystkich planowanych wcześniej podwyżek (m.in. wywóz śmieci, czynsze za miejskie lokale mieszkalne). Ceny odbioru śmieci wzrosły drastycznie, obecna stawka - 18 zł miesięcznie od osoby – pokrywa niewiele ponad połowę kosztów, więc do rozmów o jej podniesieniu trzeba będzie szybko wrócić.

Miasto pomaga też tarnowianom i służbie zdrowia w zabezpieczeniu przed zakażeniem, nie tylko poprzez zakupy podstawowych środków ochrony, ale również wiele innych działań, choćby dezynfekcję miejsc publicznych, taboru komunikacji miejskiej, dostarczanie żywności i posiłków… To są dodatkowe i nieprzewidziane wydatki, a wraz z postępem epidemii, która nie osiągnęła jeszcze swojego szczytu, będą one coraz większe.

Opisana sytuacja sprawia, że z powodu konieczności zaciskania pasa we wszystkich miastach pojawią się problemy z utrzymaniem jakości usług publicznych na poziomie, którego oczekują mieszkańcy – niezbędne będzie choćby zrezygnowanie z nowych inwestycji, odsunięcie w czasie planowanych, ograniczenie remontów i szukanie oszczędności w każdej dziedzinie funkcjonowania miejskiego organizmu. To już się zresztą dzieje.

Samorządy, w tym również tarnowski, oczekują od rządu szybkiej i konkretnej pomocy w poprawie stanu swoich finansów. Przykładowe posunięcia, które powinny być już zrealizowane to:

- wzrost udziału w podatku PIT i CIT o co najmniej 10 procent;

- znaczące podniesienie wysokości subwencji oświatowej (obecnie dopłacamy około 100 mln zł do ok. 220 mln zł subwencji;

- zaprzestanie pobierania składek dla ZUS na czas trwania epidemii.

Bez tych i innych form pomocy samorządy staną pod finansową ścianą.