Geniusze i marzyciele – Jan Szczepanik

Nieślubny syn córki rolników spod Krosna zwany był później „polskim Edisonem”, czy „Leonardem da Vinci z Galicji”. Był pierwszą osobą, która przełożyła optyczny obraz na małe fragmenty porównywalne do dzisiejszych pikseli. To pozwoliło na przekopiowanie go idealnie na innym nośniku. Pierwsze odbitki sporządzał na tkaninie. Jan Szczepanik był też pierwszą osobą, która przesłała obraz na odległość za pomocą linii telefonicznej. Opatentował także system rejestracji i odtwarzania filmu, który bazuje na trzech kolorach podstawowych: czerwonym, zielonym i niebieskim. We współpracy z Mikołajem Reisserem i Kazimierzem Żegleniem wymyślił tkaninę jedwabną, która była w stanie zatrzymać kule z pistoletu. Dzięki niej, stworzył w roku 1902 pierwszą kamizelkę kuloodporną wykonaną całkowicie z tkaniny. Podobnego materiału używano następnie do hamowania promów kosmicznych.

Cykl filmów dokumentalnych „Geniusze i marzyciele” ukazuje życie i dokonania polskich naukowców, działających w pierwszej połowie XX wieku. Oprócz Jana Szczepanika prezentowane są w nim sylwetki: Stefana Banacha, Stefana Bryły, Jana Czochralskiego, Ludwika Hirszfelda, Józefa Hofmanna, Antoniego Kocjana, Henryka Magnuskiego, Kazimierza Prószyńskiego, Zygmunta Puławskiego oraz Czesława i Tadeusza Tańskich. Ich wynalazki lub badania przyczyniły się do rozwoju cywilizacji w dziedzinie nauk ścisłych, inżynierii i medycyny. Ręczna kamera filmowa, kamizelka kuloodporna, podstawy produkcji mikroprocesorów, oznaczenie grup krwi, walkie-talkie czy kolorowa fotografia, to tylko kilka przykładów odkryć i wynalazków, z których korzysta cały świat.

(sm)