Bazylika Mniejsza (Katedra) - Nawa główna - TARNÓW - Polski Biegun Ciepła

Bazylika Mniejsza (Katedra) - Nawa główna

Obejmuje ta nawa całą przestrzeń pierwotnego kościoła. Nakrywa ją sklepienie sieciowe, krzyżowo-żebrowe. Obecny chór muzyczny, neogotycki, pochodzi z roku 1897. Umieszczone na jego balustradzie dwie kamienne figury wykonał krakowski rzeźbiarz Zygmunt Langman (= 1924). Są to: św. Cecylia, męczenniczka z pierwszych wieków, patronka śpiewu i muzyki kościelnej, oraz św. Grzegorz Wielki, papież (= 604), reformator tegoż śpiewu, zwanego od jego imienia gregoriańskim. Polichromia została zachowana tylko w blendowanych wnękach okiennych. Są to malowane sepią postacie wybitnych osobistości z historii Polski, wykonane przez Adama Marczyńskiego w roku 1957.

Ołtarze boczne, neobarokowe, pochodzą z około roku 1850, wykonane w pracowni Damasiewicza w Nowym Sączu. W lewym przy tęczy umieszczono w roku 1982 kopię Obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, pędzla Kazimierza Rydla z Krakowa, dar ks. Franciszka Korty. W predelli znalazły się mniejsze obrazy świętych polskich, wyniesionych na ołtarze w ostatnich latach. Są to: św. Maksymilian Kolbe, bł. Urszula Ledóchowska,bł. Karolina Kózkówna, bł. Maria Teresa Ledóchowska i św. Brat Albert Chmielowski, wszystkie autorstwa J. Furdyny. Ołtarz prawy, przy tęczy, posiada obraz Pana Jezusa Ukrzyżowanego, wykonany około roku 1850 przez nieznanego bliżej malarza z Kalwarii Zebrzydowskiej. W predelli jest tu obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, wierna kopia rzymskiego oryginału, oraz sąsiadujące z nim dwa inne - św. Józefa Oblubieńca i św. Stanisława Biskupa, te ostatnie pędzla J. Furdyny. Trzeci ołtarz, przy filarze, posiada obraz św. Kazimierza Królewicza, sygnowany i datowany: "Pix = Xawery Marynowski, 1848". Jest darem ks. Walentego Kostkowicza, ówczesnego kanclerza Kurii Biskupiej. Umieszczony na tym obrazie orzeł polski wywoływał już wtedy niezadowolenie władz austriackich. W czasie ostatniej wojny nie został przez Niemców zauważony i budził nadzieję odzyskania wolności. Na stopniach tego ołtarza stoi marmurowa chrzcielnica, barokowa z wieku XVII. Znajdującą się naprzeciwko neogotycką ambonę, wykonaną w pracowni Wakulskiego w Krakowie, ustawiono w roku 1894.
Pod chórem, po obydwu stronach głównego wejścia, mieszczą się dawne kanonickie stalle Kolegiaty, późnogotyckie z końca wieku XV, przeniesione tu z prezbiterium w wieku XVI, by zrobić miejsce pomnikom nagrobnym. Wśród dziesięciu zachowanych na terenie Małopolski tego rodzaju zabytków gotyckiej snycerki wyróżniają się stalle tarnowskie oryginalną dekoracją i dużymi rozmiarami. Pięciosiedziskowa stalla z lewej strony drzwi posiada na zapleckach ornament ryty linearnie. Są to stylizowane i fantazyjnie splecione wici roślinne, z pękami kwiatów i ptakami w górnych narożach. Zaplecki drugiej stalii, siedmiosiedziskowej, wypełnia ornament rzeźbiony wypukło. Jest to na przemian realistyczna i zgeometryzowana wiś roślinna, a w dwóch ostatnich motyw laskowania gotyckiego okna. Na zaplecku trzecim widać ukryte wśród gałązek gniazdo i fruwającego ptaka. Pulpity obydwóch stall nie zachowały się.
Inne zabytki rzeźby drewnianej w tej części kościoła to przejęta z Muzeum Diecezjalnego Grupa Ukrzyżowania, umieszczona na tęczy. Jest to Chrystus na krzyżu (wiek XVI) oraz pochodzące z Siemiechowa figury Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana Apostoła, z około roku 1480. Nawę główną zdobią nadto dwa dzieła upamiętniające zmarłych. Jedno to epitafium Ks. Marcina Leśnika (= 1889), kamienne, neorenesansowe, z inskrypcją w oprawie jońskich pilastrów z belkowaniem i kolistym przyczółkiem oraz portretem zmarłego. Ks. Leśniak był prepozytem kapituły katedralnej i przez 29 lat rektorem Seminarium Duchownego, dlatego epitafium jest fundacją jego wychowanków, czyli duchowieństwa diecezji.
Drugie dzieło to monumentalny pomnik arcybiskupa Leona Wałęgi (= 1933), fundacji duchowieństwa na 25-lecie śmierci tego hierarchy, autorstwa krakowskiego rzeźbiarza Jerzego Bandury (= 1987), wykonane w roku 1957 w pracowni Leona Dyrka. Arcybiskup został przedstawiony w całej postaci, w stroju pontyfikalnym, z ręką uniesioną do błogosławieństwa. Z pełnego ekspresji wyrazu twarzy i całej postaci bije wielka siła ducha, a napis na banderoli: "Dilexit Ecclesiam" przypomina o jego całkowitym oddaniu się służbie kościołowi.
Na ścianach, wysoko ponad arkadami, zawieszono w ostatnich latach dawne obrazy z ołtarzy bocznych: św. Józefa - sygnowany: "Feliks Hanusz malował R. P. 1843", św. Anny - malowany około roku 1850 przez tarnowskiego artystę Zygmunta Grinera, Matki Boskiej Różańcowej - kopia łaskami słynącego obrazu z sanktuarium w Pompei, bez sygnatury, oraz autorstwa Czesława Lenczowskiego ze Starego Sącza obraz bł. Marii Teresy Ledóchowskiej, namalowany, z okazji jej beatyfikacji w roku 1975. Wspomniany tu malarz Feliks Hanusz (1811-1876) pochodził w diecezji tarnowskiej, z kamienicy koło Łącka, zamieszkały potem w Nowym Sączu i zmarły w Bochni.


Europejski Fundusz Rozwoju RegionalnegoEuropejski Fundusz SpołecznyProgram czyste powietrze - weź dotację, wymień piecEkointerwencja - Zgłoś spalanie odpadów lub naruszenie uchwały antysmogowejTarnów.pl miesięcznik miejski