Bazylika Mniejsza (Katedra) - Przedsionek południowy
Nad wejściem widnieje herb papieski i napis: "Bazylika Mniejsza", odlew w mosiądzu, projektu Jana Winiarskiego, wykonany w pracowni Romana i Bogdana Sapów, upamiętniający nadanie Katerze tytułu Bazyliki w roku 1972.
Przedsionek pochodzi z wieku XVI. Do wnętrza prowadzą drzwi brązowe o tematyce Maryjnej (tajemnice radosne i bolesne oraz chwała Matki Boskiej w niebie), z dodaniem na węgarach postaci współczesnych osobistości kościelnych i świeckich. Drzwi wykonano w roku 1985 według projektu Cz. Dźwigaja, w pracowni odlewniczej S. Kowalówki. Na ich odwrocie są zamontowane dawne drzwi tego wejścia, zabytkowe, z wieku XVI, kute w żelazie.
Sklepienia przedsionka późnogotyckie, o dekoracyjnej siatce żeber całych i uciętych, spoczywających na ażurowych wspornikach o motywie suchych, splecionych gałązek. Witraż w oknie przedstawia Pokłon Trzech Króli. Został wykonany w wiedeńskiej pracowni Geylinga w roku 1894. Umieszczone obok niego epitafium fundacji Wawrzyńca Skrzeszowskiego z roku 1659, upamiętnia jego dzieci: Jana, Aleksandra i Zofię. Dwa epitafia na przeciwległej ścianie są poświęcone księdzu Samuelowi Szóstkowskiemu (po r. 1600), mansjonarzowi tarnowskiemu, oraz księdzu Janowi Kantemu Mice (1868), kanonikowi kapituły katedralnej i rektorowi tarnowskiego Seminarium Duchownego. Kropielnica marmurowa barokowa z wieku XVII.
W wejściu do nawy mieści się znakomite dzieło sztuki, południowy portal Katedry, gotycko-renesansowy, o bogatej rzeźbie ornamentalnej i figuralnej. Pochodzi z czasu po roku 1511, wzorowany na drzeworycie Albrechta Dürera z tegoż roku. Półkolistą arkadę wejścia zdobi tu subtelna, koronkowa, kamienna plecionka, w narożach unoszą się aniołowie z narzędziami Męki Pańskiej, zaś w pośrodku Chrystus Boleściwy, tzw. "w studni", ukazuje rany na rękach. Towarzyszą Mu - Matka Boska Bolesna i św. Jan Apostoł. Obok widać gałązki winnej latorośli z kiściami winogron oraz ptaszki żywiące się ich sokiem. Poniżej, po obu stronach kompozycji, znajdują się inne zwierzęta, symbole niszczycielskiego zła: lis wspinajšcy się na winną latorośl i niedźwiedź zrywający gruszki. Jest to nawiązanie do ówczesnej sytuacji Kościoła, niszczonego przez reformację, oraz wezwanie, by w wierności Chrystusowi korzystać z zasług Jego przelanej Krwi. Dwa herby: Leliwa i Szternberk, upamiętniają dziadków hetmana Jana Tarnowskiego (1488-1561), czyli Jana z Tarnowa (1433) i jego żonę Elżbietę z Szternbergu na Morawach, fundatorów Kolegiaty tarnowskiej.
